Презентация на тему: Жайылымдар және аллювия типтері. Террасалар және типтері. Өзен сағасы

Хужина екатерина География Полияз 1 курс Жайылымдар және аллювия типтері. Террасалар және типтері. Өзен сағасы.

Жайылма – шабындықты терраса, өзен аңғарының едәуір тегіс келген, қазіргі заман шөгінділері жапқан, тасқын немесе су тасу кезінде оқтын-оқтын су басатын бөлігі. Жайылмалар — екі жақты, бір жақты және ағынның бірде оң, бірде сол жағына ауысып отыратын жайылма болып саналанады.

Аллювий — өзен мен жылғалардағы ұдайы немесе уақытша тасқынның нөтижесінде пайда болатын әр түрлі қиыршық тастардың, құм мен балшықтың шөгіндісі. Аллювий, аллювийлік шөгінділер – тау жыныстары үгінділерінің өзен аңғарларында жиналуынан пайда болатын борпылдақ шөгінділер. Аллювий латынша alluv і o, яғни шайма, тосқын дегенді білдіреді.

Аллювий суы  — өзен аңғарларының аллювий шөгінділері қабатындағы жер асты суы. Су тұтқыш қабаттың қалыңдығы аллювий шөгінділерінің қалыңдығына байланысты жазықтағы ірі өзендерде   15 м - ге, кей жерлерінде   30—50 м - ге жетеді. Аллювий суы жер бетіндегі сулардан,  атмосфералық ылғалдан, кейде тектоникалық   жыра-жарықтар   бойымен тереңде жатқан арынды су қабаттарынан келіп қүйылатын сумен толысады. Аллювийлік аңғар — табаны өзен тасындыларымен ( аллювиймен ) жабылған аңғар. Аллювийлік жазық   ( Аллювиальные равнины ) —  жер қыртысының  аса кең ойыстарындағы ірі өзендердің аккумуляциялық әрекетінің нәтижесінде пайда болған жазықтар. Қалыңдығы ондаған метрлік аллювийден тұрады. Неғұрлым аумақты аллювийлік жазықтар тектоникалық опырылыс   болған өңірлерде, өзендердің " адасуы " барысында пайда болады ( Сырдария, Ганг, Брахмапутра, Хуанхэ өзендері   аңғарларындағы жазықтар ).

Аллювийлік терраса   — аллювийден ( өзен тасындылары ) қалыптасқан   өзен   террасасы. Аллювийлік шекпен : 1) ірі   өзендер   тасыған кезде жайылмаға шөгетін  лай  тасындылардың қабаты ; 2) тау  өзендері  су тасқынымен алып келіп, таудан шыға берісте шөгінді   конустарының   бетінде қалдыратын ірі кесекті тасындылар қабаты. Оған мысал ретінде  Алматы каласы   орналасқан шөгінді конусын келтіруге болады.

Өзен сағасы  – өзеннің теңізге, көлге, бөгенге немесе өзінен үлкенірек өзенге құяр тұсы. Өзеннің төменгі ағысының негізгі түрлеріне эстуарий және   атырау   жатады.