С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА Сөж Кафедра: Визуалды диагностика. Гипоталамо-гипофизарлы семіздіктің визуалды диагностикасы. Орындаған: Нұрлыбай Ж. Фак : Жалпы медицина Топ: 18-01 Қабылдаған : Айымкулова Ж.
Кіріспе II. Негізгі бөлім: 1) Семіру жайлы түсінік 2) Семіздікке алып келетін жайттар 3) Семіздік түрлері. 4) Семіздік зардаптары. 5)Зерттеу әдістері III. Қорытынды.
Семіздік ( adipositas ) – тері асты шеліне және басқа да организмдегі тіндерде майдың жиналуының нәтижесінде дене салмағының 20 % -ке, немесе одан да көп артуы. Адамның қалыпты салмағы бойы мен салмағын бөліп, квадратын алған кезде нәтижесі 20,0-29,9 % тең болса бұл қалыпты жағдай болады. Бұл қалыптан артқаны семіздік, ал азайғаны арықтық яғни кахексияға алып келеді. Салмақтың қалыптан тым артып немесе азайып кетуі, ол адам ағзасындағы эндокринді жүйелердің бұзылуы, зат алмасудың бұзылуы салдарынан, адам ағзасының дертке шалдығу үрдістерінен дамиды. Сем іздік.
Дене салмағын реттейтін орталық - гипоталамустың дұрыс жұмыс істемеуі ; Тамақты шектен тыс қабылдау, әсіресе көмірсуға, майға бай тағамдар ; Ішімдікке әуестік ; Физикалық белсенділіктің жеткіліксіздігі ; Эндокриндік аурулар : Кушинг синдромы, гипотиреоз, гиперинсулинизм, т.б ; ОЖЖ – гі патологиялық процесстер ;
Кетле индексі бойынша: ҚС – қалыпты салмағы (кг); ҚБ – қалыпты бойы (м). 19 – 26 – қалыпты салмақ ; 26 – 31 – артықтау салмақ ; 32 – 39 – семіздік, емдеуді бастау керек ; ; 40 – 44 – семіздіктің жоғарғы дәрежесі.
А ) гипотиреоидтық ; Б ) гипоовариальдық ; В ) климарктериялық ; Г ) бүйрек үсті безілік ; Д ) панкретикалық ; Е ) Гипоталамустық ; Ж ) Гипофизарлық.
Алиментарлық – конституционалдық семіздік: 1. Конституционалдық-тұқым қуалаушылық. 2. Тамақтанудың бұзылыстары (түнгі тамақ жеу синдромы, стресс кезінде көп тамақ жеу). 3. Аралас.
Г енетикалық дефекттер. Церебралдық семіздік (ми ісігі, ми жарақаттары және операция нәтижелері, бос қалған түрік ершігі синдромы, қабынулық аурулар, т.б.). Эндокриндік семіздік: Гипофиздік; Гипотиреоидтық; Климактерлік; Бүйрекүсті бездік; Аралас. 4. Психикалық аурулар нәтижесінде және/немесе нейролептиктерді көп қабылдау.
С еміздіктің барлық түрінде май алмасуын реттейтін орталық механизмдер бұзылады. Гипоталамуста қанығу орталығы (вентромедиалды ядро) және тәбет орталығы орналасқан, олар тамақ қабылдауды өздігінен реттеп тұрады. Гипоталамустың қабынулық немесе жарақаттанулық зақымдануы осы орталықтарды қоздырып, тәбетті ұлғайтады. Ол гипоталамустық семіздікке әкеліп соқтырады.
Қантты диабет; Жүрек ақаулары; Артериялық гипертензия және қандағы холестерин деңгейі жоғары; Остеоартроз; Өттас ауруы; Ұйқының бұзылуы; Тоқ ішек, тік ішек, простата ісігі (ерлерде) немесе сүт безінің, жатырдың, жатыр мойнының ісігі (әйелдерде); Психологиялық қиындықтар, өзін-өзі төмен бағалау.
Бассүйек рентгенограммасы. Қанды гормондық зерттеу Компьютерлі томография Магнитті-резонанстты томография
Бассүйек рентгенограммасы. а – қалыпты, б – гипофиз аденомасы.
Семіздікпен ауыратын науқастың магнитті-резонансты томография с ы.
Компьютерлік томограмма. Гипофиздің интра -, супра -, параселлярлы ісігі. Түрік ершігі бүйір қабырғасының сол жақ деструкциясы.
Эндокринді семіздік басқа эндокриндік ауруларға серіктес болып келеді ( гипотиреоз, климакс, бүйрек үсті аурулары т.б. ). Науқастарды қарап тексергенде, құрсақ пен санның ішкі жағындағы терісінде күңгірт қызыл түсті сызықшаларды байқауға болады. Семіз адамның іш пердесі жоғары орналасқандықтан, бронхиттер мен пневмониялармен жиі ауырады. Өкпенің гиповентиляциясы, бас миының гипоксиясы дамып, ол тыныс ырғағының ретсізденумен және патологиялық ұйқышылдықпен көрінуі мүмкін ( Пиквик синдромы ).
Айтбембет Б.Н. Ішкі ағза ауруларының пропедевтикасы // Алматы,2005; 516-518. Ө.С.Кеңес “ Медициналық рентген диагностикасы” Алматы-1997 Л.Д.Лиденбратен, И.П.Королюк “Медицинская радиология и рентгенология” http://ru.wikipedia.org/wiki/. http://health.mail.ru/disease/ojirenie/.
Slide-Share