Meslek hastalığı tanısının konması, işyerindeki iş risklerinin işveren tarafından yönetilemediği ni ve işçinin bu nedenle fonksiyon kaybına y a da hastalık durumuna uğradığını kanıtlar.
Halen ülkemizde bulunan üç meslek hastalıkları hastanesi’nin (Ankara,İstanbul ve Zonguldak) yanı sıra 2008 yılından bu yana devlet üniversiteleri hastaneleri ile 2011 yılından itibaren Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, sigortalının çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı oranlarının tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemek üzere yetkilendirilmişlerdir.
Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir. (5510 sayılı SSGSS Kanunu Mad.14) Tanımı
İşle ilgili hastalıklarda temel etken işyeri dışındadır. İşe girmeden önce var olan veya çalışırken ortaya çıkan herhangi bir sistemik hastalık yapılan iş nedeniyle daha ağır seyredebilmektedir. İşle İlgili Hastalıkların Tanımı
Ciltte kaşıntılar ve egzama Gözlerde kaşıntı ve kızarıklık Burun ve koku alma bozuklukları Solunum yolları tahrişleri Öksürük Hırıltılı solunum Nefes darlığı Bronşit Akciğer ödemi, pnömoni Mide bulantısı İştahsızlık Kusma Kramp Belirtiler nelerdir?
Etkenlerin vücuda giriş yolları; 1. Akciğerler (solunum) 2. Deri (emilim) 3. Ağız (sindirim) Meslek hastalıklarından etkilenme lokal ya da sistemik olabilir.
Kendine özgü bir klinik tablosu vardır. Hastalık etkeni bellidir. Hastalık etkeni veya metaboliti biyolojik ortamda tespit edilebilir. Hastalık deneysel ortamda oluşturulabilir. Hastalık, o meslekte çalışanlarında yüksek oranda görülmektedir. Hastalığın nedeni işyerinde olup, iş ile hastalık arasında nedensel bir bağ vardır. İşyerinde alınacak teknik ve tıbbi önlemlerle meslek hastalıklarından korunulabilir.
Meslek hastalığının tespit edilmemiş olması, hastalığın var olmadığını göstermez. Meslek hastalığı tanısı, beraberinde tazminat, yüksek iş göremezlik ödentisi, yatırım ve cezai sorumluluk getirdiği için, bir yanılgı ile saklanmaya çalışılabilmektedir.
Söz konusu hastalığa Meslek Hastalığı diyebilmek için klinik tanının yanında meslekle ilişkisinin de ortaya konması gerekir.
1.Klinik Değerlendirmeler, 2. Laboratuar Değerlendirmeleri, 3. Meslek İle İlişkini n Kurulması.
1-Kişinin şu ana kadar çalıştığı tüm işlerin ayrıntılı sorgulanması 2-İşyeri maruziyetleri 3-Belirtilerin zamanla ilişkisi 4-B enzeri yakınmaları olan başka işçilerin varlığı 5-İş dışı etkilenmeler Klinik Değerlendirmeler (Ayrıntılı Çalışma Öyküsü)
1.Radyolojik yöntemler 2.Biyokimyasal yöntemler 3.Patolojik incelemeler Laboratuvar Değerlendirmeleri
İşyeri ortam ölçümleri Hastalığın Meslekle İlişkisinin Kurulması
Yükümlülük süresi: Zararlı mesleksel etkinin sona ermesi ile hastalığın ortaya çıkması arasında geçen kabul edilebilir en uzun süre. Maruziyet süresi: Zararlı mesleksel etkenin başlamasıyla hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için gereken en az süre.
Meslek sel deri hastalıkları, en sık görülen meslek hastalıklarıdır. Bildirimi en çok yapılan ise mesleki akciğer hastalıklarıdır.
Ayakkabı imalatı Boya sanayii Akü üretim Petrokimya
Tahriş edici maddelerle temas sonucu oluşan KONTAKT DERMATİT Evkadınları Berberler İnşaat İşçileri Boyacılar Sağlık Personeli Metal İşçileri Aşçılar Fırıncı Ve Pastacılar Balıkçı Bahçıvan Lastik-plastik Sanayi
Doç.Dr.Uğur BİLGE ESOGÜ Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
Çalışma ortamında olabilecek her türlü zararlı ajanın ilk etkileyeceği sistemlerin başında solunum sistemi gelmektedir. Bu nedenle mesleki akciğer hastalıkları (MAH) belki de iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları içinde birincil korunma önlemlerinin en önemli olduğu meslek hastalıkları grubudur.
Gazlar ve buharlar: Aerosoller Partiküller Lifler Gazlar Organik maddeler
İrritan yanıt Fibrotik yanıt Allerjik yanıt İnfeksiyöz yanıt Kanserojenik yanıt Sistemik yanıt
İnhale edilen maddelere solunum sisteminin vereceği klinik yanıt maruziyet yoğunluğuna ve süresine bağlı olarak değişir.
Akut etkiler: Yüksek düzeyde, yoğun maruziyetlerden dakikalar, saatler, nadiren de günler sonra ortaya çıkar. Üst solunum yolu irritasyonu, öksürük, bronkospazm, pulmoner ödem, akut hipersensitivite pnömonileri, solunum ateşi (metal, polimer, organik maddelerin dumanına bağlı), KOAH ve astım alevlenmeleri ve solunumsal infeksiyonlar gibi yanıtlardır.
Kronik etkiler: Tekrarlayan düşük, orta düzeyde bazen de yüksek düzeydeki maruziyetlerden aylar yıllar sonra, hatta bazen kişi o işten ayrıldıktan sonra ortaya çıkan solunumsal yanıttır. Bu patolojilerin başlıcaları astım, kronik bronşit, amfizem, KOAH, kronik hipersensitivite pnömonileri, pnömokonyozlar, akciğer ve plevra maligniteleri ve solunumsal infeksiyonlardır.
Benign patolojiler: Tekrarlayan benign plevral effüzyonlar, plevral kalınlaşma, plaklar, kalsifikasyonlar, asbestoz, yuvarlak atelektazi vb. Asbestoz asbest pnömokonyozudur. Bilateral, diffüz, öncelikle alt arka akciğer alanlarını tutma eğilimindedir. Nefes darlığı ve öksürük vardır. Kronik bronşite de neden olur. Ellerin ve önkolların palmar ve dorsal yüzlerinde kalınlaşma ve hiperkeratozla seyreden, maruziyetten uzaklaşmakla düzelen asbest siğillerinden söz edilmiştir. Malign patolojiler: Malign mezotelyoma ve akciğer başta olmak üzere diğer kanserlerdir. Mezotelyoma ; Plevra ve diğer seröz zarların malign tümörüdür. Çoğu zaman asbest maruziyeti ile ilişkilidir. Nadiren periton ve perikardda da görülür. Akciğer kanseri, larenks kanseri, GİS kanserleri( özofagus, mide, kolon) gibi.
Sıva-çimento Maden işçileri Kot taşlama Ağaç işçiliği
şarbon hayvancılık sağlık Deri sektörü
Fiziksel Etkenlerle Olan Meslek Hastalıkları *Gürültü *Titreşim *Sıcak-Soğuk *Basınç *Ergonomi
Kağıt endüstrisi otomotiv inşaat Tekstil-dokuma Demir-çelik GÜRÜLTÜ
8 saatlik çalışma süresi için kabul edilebilir gürültü düzeyi 85 dB dir. Gürültü seviyesi 70 db üzeri ise; fiziksel, ruhsal, zihinsel tepki başlar. Yavaş yavaş işitme kaybı gelişir.
Sinsi ve yavaş gelişir, gürültüden uzaklaşmakla ilerlemesi durur. Çeşitli aşamalarında ciddiyetini ayırt etmek mümkündür. Tinnitus olguların yarısında bulunur ve her aşamada duyulabilir. İşitme azlığı duysal duyarlılığın nicelik olarak azalmasıdır. Sesleri ayırt etme yeteneği azalır, akustik sinyalleri ayırt etme yeteneğinde niteliksel bir bozulma vardır. Lezyonun yeri kokleadır. Kayıp nörosensoriyal tiptedir ve daha çok 3 - 6 kHz frekanslarındadır. Genellikle bilateral, simetrik, irreversibldir. Bazen iki kulak arasında belirgin fark olur. Atıcılık bunun örneğidir. Atıcılarda, sağ omuz kullanılıyorsa, kafanın sağ kulağı gölgeleyip koruması nedeniyle sol kulakta daha fazla işitme kaybı olur.
KANSERİN NEDENLERİ DEĞİŞTİRİLEBİLİR VE DEĞİŞTİRİLEMEZ OLARAK İKİYE AYRILIR:
YAŞ CİNSİYET IRK GENETİK YATKINLIK
ÇEVRESEL ETKENLER ZARARLI ALIŞKANLIKLAR BESLENME ALIŞKANLIKLARI ENFEKSİYÖZ AJANLAR KİMYASAL KARSİNOJENLER
1. Alüminyum üretimi 2. Demir çelik sanayii 3. Kok üretimi 4. Koktan hava gazı elde edilmesi 5. Boyacılık 6. Lastik sanayii 7. Mobilyacılık 8. Güçlü inorganik asit işlemleri 9. Yer altı hematit madenciliği (Radon maruziyeti )
Asbest Krom ve bileşikleri Kömür katranı, katran zifti, kurumu Vinil klorid İyonizan radyasyon Katran, zift, bitüm, mineral yağ, antrasen Kok fırını gazları Nikel bileşikleri Odun tozları
1. Yerine koyma ( substitution ). Örneğin benzen yerine stiren, hekzan ; asbest yerine sentetik lifler kullanımı gibi. 2. Kapalı sistem, otomatizasyon, uzaktan kontrol 3. Lokal ve genel aspirasyon ve havalandırma 4. Kişisel koruyucu malzeme kullanımı 5. Maruziyet süresinin kısaltılması 6. Dönüşümlü çalışma 7. Kanserojenle çalışan kişi sayısının azaltılması 8. Düzenli bakım onarım 9. Eğitim 10. Kişisel hijyen önlemleri 11. İş ortamı ölçümleri yapılmalıdır.
• 1 Hz - Kemik ve eklem zararları • 10 Hz - Sinir, dolaşım ve hareket sistemi zararları • 500 Hz- Dolaşım ve sinir sistemi zararları
Sıcakta çalışma haddehane Yol işçileri fırınlar
25 kg’yi aşan yükleri itmek, taşımak ve kaldırmak için ekipman kullanılmalıdır. Elle taşınan yüklerde vücut dik olmalı, yük vücuda yakın tutulmalı ve belli aralıklarla dinlenme yapılmalıdır.
Doğal bir vücut pozisyonunda, uzanmadan, eğilmeden ve çömelmeden çalışılmalıdır. E lle vidalama, makineye malzeme besleme, paketleme, seri üretimde tekrarlayan iş kaynaklı kas incitme risk vardır
PSİKOSOSYAL
ETKENLER MESLEK HASTALIKLARI
Tıbbi korunma önlemleri, İşyerindeki çalışma çevresine ait korunma önlemleri, İşçiye ait korunma önlemleri.
1- İşe g iriş muayeneleri 2- Periyodik t ıbbi k ontroller 3- Çalışanların eğitimi 1. Tıbbi Korunma Önlemleri
a- K ullanılan zararlı maddenin değiştirilmesi b- K apalı çalışma yöntemi c- A yırma d- N emli ( ıslak ) çalışma yöntemi e - S ürekli temizlik ve bakım f- Hijyen kurallarına uyulması g- H avalandırma h- İ şyeri üretim ve planlaması ı-İ şyeri ortamında zaman zaman analizler yapmak 2. İşyerinde Çalışma Çevresine Ait Korunma Önlemleri
1-Kişinin işyeri ortamından uzaklaştırılması 2-Etkenin vücuttan atılımını artıracak veya etkisini azaltacak yöntem kullanımı 3-Genel destekleyici ve semptomatik tedavi
Meslek hastalıklarında her türlü tedavi sigorta tarafından karşılanır. Hastalık nedeniyle işgöremezlik de olmuşsa, sigorta kişiye tazminat öder. Meslek Hastalıklarının Hukuksal Boyutu
Meslek hastalığının oluşmasında işverenin ihmali saptandığında, sigorta işçiye ödediği tazminatın bir bölümünü işverene rücu edebilir.
Çalışanın sağlığı korunmaz ise; Ölümler artar Hastalıklar artar Sakatlıklar artar İşgücü kaybı artar İNSANLAR ve ÜLKE EKONOMİSİ ZARAR GÖRÜR Sonuç olarak ;
Slide-Share