Барыын-Хемчик кожууннун т ѳ пчуткен библиотека системазы Аксы-Барлык кодээ ном саны. Тыванын байлаа - аржаннар Аксы-Барлык - 2020 ч.
Тываның агаар-бойдузунуң кол байлактарының бирээзи – аржааннар.
Тываның аржааннары саны эңмежок, олар соок-изиг, малгаштыг азы арыг, дустуг азы радиациялыг дээш янзы-бүрү. Тыванын чону чай келирге-ле, төрээн бойдузунуң чайгаар бүткен аржааннарынга, хөлдеринге барып эмненип, кадыын быжыглап турар.
Аржааннарның хөй кезиинче чедип алыры белен эвес : оруктары берге, тайга-таксыл ишти, малгаштарлыг азы үер алган чириктерлиг болур.
Тоолзуг оран Уш-Белдир – топ нерви системазынын, чурек-дамыр болгаш чустернин, ижин-баарнын, кеш болгаш херээжен аарыглар эмнээринге чогумчалыг.
Шивилиг - Бай-Тайга кожуунда, нерви, бронхит, ажыл-төл чок улуска дузалаар, ангиналыг, гастриттиг улуска дузалаар.
Бел аржааны – Бай-Тайганын Кызыл-Даг сууурнун девискээринде.
Дустуг-Хем аржааны ( Шуй )
Карак аржааны
Суглуй-Ой аржааны – Барыын-Хемчик кожууннун Шекпээр суурнун девискээринде турар.
Кум-Суу аржааны – Чоон-Хемчиктин Ийме суурнун девискээринде турар.
Сарыг-Хөл, Кара-Суг, Ажыг-Суг - Чаа-Хол кожуунда - гастрит, хоочураан баар арыы, сарыг, чигир арыы, анемияга эки.
Ажыг-Суг аржааны
Чойган аржааны ( Тожу кожуун ).
Аржаан-Уру
Уургайлыг ( Арголик ) - Таңды кожуунда ( хондроз, чүс, чартыктаан улуска эки )
Кундустуг аржааны (Кызыл кожуун )
Тарыс - ыдыктыг аржаан
Тарыс - Тере-Хөл кожуунда ( нерви, оорга, чүс, херээженнер болгаш кеш аарыынга ).
Улаатай – Өвүрде ( чартыктаан, ханының базыышканы улуг, экзема, баар, ижин-шөйүндү аарыгларынга дузалаар.)
Чүрек-Дөргүн - Каа-Хем кожуунда (чүрек дамырларынга, давление, бажы кемдээн улуска эки )
Ак-Хайыракан - Эрзин кожуунда - изин-шойүндү, чустерге дузалаар.
Маңнайлыг- Таңды кожуунда, сөөк-даяк, давлениелиг, ажы-төл чок улуска дузалаар ).
Тываның чону чай келирге-ле, төрээн бойдузунуң чайгаар бүткен аржааннарынга болгаш хөлдеринге барып эмненип, кадыын быжыглап чаңчыккан. Оларның кижиниң кадыынга кайы хире ажыктыын, кандыг аарыгга кайы аржаан дузалыын Тываның чону кол нургулайында эки билир.
Slide-Share